Hatay'ın halk oyunları “Halay Yöresine” girer. Halaylar davul,zurna eşliğinde oynanır. Konularını toplumsal, insansal üretim ilişkilerinden alır. İnsan-tabiat-hayvan ilişkileri, toplumsal ilişkiler (aşk, sevgi, yiğitlik, kavga, savaş, kıskançlık, kız kaçırma, kardeşlik, dini öğeler ...) ve ekonomik faaliyetler hep halk oyunlarının konusudur.
Halk oyunları halkın ortak duygu,düşünce ve yaşantılarını yansıtır. Sanat değeri üstün bir anlatım aracıdır. Destan (öykü), oyun, giysi, müzik, dans, iç içedir. Bu yüzden folklorun en geniş, en zengin, dalı halk oyunlarıdır. Yörede uzun yıllar sağlıklı bir araştırma yapılamamış ve Halkbilimin diğer öğeleri gibi Halk oyunlarımızın da bir çok özellikleri günümüze kadar ulaşamamıştır.
Yapılan çalışmalar dar kapsamlı olmanın ötesine geçememiştir. Dönem dönem yapılan bu alışmalardan elde ettiğimiz bilgilere göre yörede 32 oyun tespit edilmiştir. Bu oyunların birçoğu halen oynanmaktadır. Ancak oyunlarla ilgili sağlıklı bilgiler derlenememektedir. Bunun nedeni yukarıda sözünü ettiğimiz gibi zamanında yeterli çalışmaların yapılamaması ve şu an yaşayan kaynakların yeterli bilgiye sahip olmamasıdır.
Yaptığım çalışmalarda ortaya çıkan bir diğer konuda hemen hemen aynı ezgi ve adımlara sahip bazı oyunların ova ve dağ bölgesinde farklı isimlerle oynanmasıdır. Ritimde de bazı farklılıklar görülmektedir. Bunun da en büyük nedeninin iklim farklılığından ortaya çıkıyor olmasıdır. Ayrıca ilimiz Reyhanlı ilçesinde uzun yıllardır yaşayan çerkezlerin oynadığı oyunlar da bulunmaktadır. Ancak bu oyunlar Reyhanlı´nın dışında pek oynanmamaktadır. Bu oyunların isimleri;
1. Çeçen 2. Aspura 3. Kate 4. Viğ
Oyunların figürleri incelendiğinde üç ortak özellik belirlenmiştir. Bunlar yöre oyunlarının çoğunda görülmektedir.
1)Ayakların kuvvetlice yere vurulması
1. Çeçen 2. Aspura 3. Kate 4. Viğ
Oyunların figürleri incelendiğinde üç ortak özellik belirlenmiştir. Bunlar yöre oyunlarının çoğunda görülmektedir.
1)Ayakların kuvvetlice yere vurulması
2)Omuzların titretilmesi.
3)Oyunlarda hayda ve zılgıtın fazla olması
Yörede tesbit edilen oyun isimleri ve kaynak kişilerin bazı oyunlar ile ilgili verdiği bilgiler aşağıdadır.
1-Arji (Çiftayak
2-Aşe
3-Depki
4-Bağdatın Hamamları
5-Dokuz buçuk (Dokuz ayak)
6-Cendermeli
7-Dönderin kızlar (Havuş)
8-Debil
9-Eli elime değdi
10-Demirci
11-Garibin ayağı
12-Garibin ayağı
13-Koyser
14-Güzel han
15-Küllük
16-Galata
17-Pamuk
18-Halebi
19-Rişko
20-Hatay Şirvani
21-Serji
22-Hızemi
23-Suzani
24-Hızmalı
25-Şamta
26-Kaba
27-Valde
28-Kırıkhan
29-Yağlık kenarı
30-Kıramık dalları
31-Zennube
32-Deli Arap
3)Oyunlarda hayda ve zılgıtın fazla olması
Yörede tesbit edilen oyun isimleri ve kaynak kişilerin bazı oyunlar ile ilgili verdiği bilgiler aşağıdadır.
1-Arji (Çiftayak
2-Aşe
3-Depki
4-Bağdatın Hamamları
5-Dokuz buçuk (Dokuz ayak)
6-Cendermeli
7-Dönderin kızlar (Havuş)
8-Debil
9-Eli elime değdi
10-Demirci
11-Garibin ayağı
12-Garibin ayağı
13-Koyser
14-Güzel han
15-Küllük
16-Galata
17-Pamuk
18-Halebi
19-Rişko
20-Hatay Şirvani
21-Serji
22-Hızemi
23-Suzani
24-Hızmalı
25-Şamta
26-Kaba
27-Valde
28-Kırıkhan
29-Yağlık kenarı
30-Kıramık dalları
31-Zennube
32-Deli Arap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder